Op 11 mei vond de netwerkbijeenkomst van PGM Open plaats over een programmatische gebiedsgerichte aanpak. Gerard Snel, voormalig programmamanager van MoVe (Programma Mobiliteit en Verstedelijking Rotterdam-Den Haag) en Guido Jochems, programmamanager van de ‘Gestelse buurt’ in den Bosch trapten af met een korte presentatie over hun gebiedsgerichte programma en vertelden iets over de specifieke opgaven, de organisatie en de context. Hun sheets zijn beschikbaar.

De aanwezigen gingen, ook op basis van eigen ervaringen, in gesprek over de specifieke aandachtspunten die spelen bij gebiedsprogramma’s.

In Nederland worden we op dit moment steeds vaker geconfronteerd met meerdere opgaven die gelijktijdig samenkomen in dezelfde fysieke gebieden. Het gaat dan bijvoorbeeld over doelen voor duurzame energiebronnen en systemen, mobiliteitsopgaven en het bouwen van woningen, maar tegelijkertijd ook over stikstofreductie, behoud van voldoende zoetwater(kwaliteit) en klimaatadaptatie. Om deze opgaven bij elkaar te brengen wordt steeds vaker in gebiedsprogramma’s gewerkt: in het landelijk gebied, in stedelijke gebieden, in het rivierengebied, rondom natuur, in wijken, etc. We zien op meerdere plekken zoektochten naar de juiste programmatische aanpak voor gebiedsgerichte programma’s.

Er zijn een paar belangrijke specifieke aandachtpunten benoemd voor gebiedsprogramma’s:

• Net als in veel andere programma’s komen verschillende opgaven en doelen samen, maar in dit geval zijn die opgaven vaak ook al als programma georganiseerd (energieprogramma, programma leefbaarheid, gezondheid). Het gebiedsprogramma ‘kantelt’ deze sectorale doelen naar een specifiek gebied. Hoe organiseer je dat?
• Dat gebied heeft in zichzelf ook al functies en inwoners met belangen. Hoe vind je een balans tussen wat het gebied wil/de identiteit van het gebied en de opgaven, die soms ook ‘van boven’ komen?
• De ruimtelijke beperking van een gebied kan betekenen dat in het gebied nog moeilijk keuzes moeten worden gemaakt tussen opgaven, niet alles kan overal?
• De fysieke context kent ook fysieke beperkingen, in termen van de draagkracht van de ondergrond/het bodem en watersysteem. Hoe neem je dat mee?
• Een gebied is geen eiland, maar sluit weer aan op andere gebieden. Hoe baken je je gebied af en hoe stem je af met andere gebieden en bijbehorende partijen?
• Omdat er doelen en belangen zijn bij inwoners in het gebied zelf en opgaven en doelen die van buitenaf komen (bijvoorbeeld: meer wegen of verduurzaming woningvoorraad), is er betrokkenheid nodig van partijen buiten of boven over het gebied en betrokkenheid van partijen in het gebied.
• Hoe organiseer je dan de governance van je programma, wie maak je eigenaar en hoe geef je de participatie in je programma vorm?

Niet op alle aandachtspunten zijn al antwoorden beschikbaar. Het is vaak nodig om op meerdere schaalniveaus iets te organiseren, in het gebied en boven het gebied uit. Ook lijken batenmanagement en een vorm van raakvlakkenmanagement een belangrijk rol te kunnen vervullen. Daarnaast is het werken in gebiedsprogramma’s vooral heel leuk en interessant!

Mochten er mensen zijn die graag verder willen uitwisselen over gebiedsgerichte programma’s en/of daarop aanpakken willen ontwikkelen: PGM Open kan je ondersteunen in het bijeenbrengen van geïnteresseerden. Wel vragen we deelnemers zelf de bijeenkomsten te hosten en voor te bereiden. Heb je interesse en wil je in contact komen met anderen, stuur dan een mailtje naar Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..