Van een gezonde (netwerk)samenwerking krijgen we energie: we voelen ons zinvol en willen ons ervoor inzetten. Er is ruimte om te doen waar je goed in bent en wat je graag doet. Anderen doen hun deel om de samenwerking van waarde te laten zijn. Er is balans in geven en nemen, er is ruimte voor creativiteit en ruimte om te leren, er is levendige ruimte. Die ruimte heet ook wel ‘vitale ruimte’.
Herken je deze gezonde, vitale ruimte binnen een/je programma? Hoe is die ontstaan? En kun je die creëren? Hoe meer je je best doet om die ruimte te creëren, des te harder loopt het voor je weg, aldus filosoof Jon Elster. Je kunt die vitale ruimte niet produceren, maar je kunt wel werken aan de omstandigheden waarin het kan ontstaan. Net zoals bij vertrouwen, spontaniteit en creativiteit.
In deze sessie willen we met jullie de (mystieke) werking van vitale ruimte in een (netwerk)samenwerking verkennen en ervaren. Dat doen we op drie niveaus:
- Wat betekent het voor jou in een rol als programmamanager en als individu?
- Wat betekent vitale ruimte vanuit de opdracht voor een programma?
- Wat betekent vitale ruimte voor samenwerken in een netwerk of een team?
We gebruiken hierbij een aantal van de inzichten en concepten uit het boek Netwerken met energie (2018) van Eelke Wielinga en Sjoerd Robijn. Dit boek stond op de Shortlist voor het Managementboek van het Jaar 2019. De beschrijving op Managementboek.nl hebben we onderaan deze pagina gezet.
Over de begeleiders:
Rosa Lucassen is netwerkbegeleider vanuit Netwerk&Co en Burosa. Kenmerkende werkwijze is dat zij programma’s in co-creatie tot stand brengt en in gesprekken ruimte creëert voor het stellen van vragen die ertoe doen. soms zijn dat ‘inconvenient questions’. Dit brengt contact en energie, zo ontstaat er vitale ruimte. Rosa Lucassen is coach, milieukundige en social worker en begeleidt mensen in (werk)processen naar meer balans in zingeving en resultaatgerichtheid.
Christa Docter is organisatieontwikkelaar bij het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties. In deze rol benadert ze (programma)teams als een levend systeem. In de complexe context waarin veel teams werken (uiteraard niet alleen binnen de overheid) wordt het samenspel en het aanboren van collectieve vermogens steeds belangrijker. Dit kan niet zonder die levendige, vitale ruimte waar vanuit dit samenspel nieuwe routes zich kunnen ontvouwen. Dit is waar Christa, in de soms weerbarstige werkpraktijk als organisatieontwikkelaar teams in begeleidt.
Over Netwerken met energie (2018)
Voor de grote opgaven van deze tijd is de inzet en creativiteit van velen nodig. Op veel terreinen lopen mensen aan tegen de grenzen van de systemen zoals ze nu functioneren: het voedselsysteem, het milieu, de gezondheidszorg, het migrantenvraagstuk, de democratie. Maar voor wie verandering wil, is het niet meer genoeg om te denken 'Ik weet wat goed voor u is', 'Er moet toch iemand de baas zijn', of 'Wie wint mag het zeggen'. Goede oplossingen zijn het resultaat van interactie tussen hen die van die oplossingen afhankelijk zijn.
Maar hoe krijg je dat voor elkaar in een tijd waarin samenwerking niet vanzelfsprekend is, waarin aan elke waarheid getwijfeld wordt, en wanneer voor velen de onderbuik meer sturend lijkt te zijn dan rationele afwegingen?
Dit boek is bedoeld als gereedschap. Het biedt concepten en taal voor wie anderen wil mobiliseren om samen aan oplossingen te werken.
'De samenleving maakt een transitie door die minstens zo ingrijpend is als tijdens de Verlichting. Een transitie waarin mensen elkaar en de wereld om hen heen anders gaan zien. Ego-bewustzijn maakt plaats voor eco-bewustzijn, zoals Otto Scharmer het noemt: mensen gaan begrijpen dat zij afhankelijk zijn van elkaar en van het ecosysteem waarin zij leven. Dat gaat niet zonder slag of stoot, maar het is onontkoombaar dat het gebeurt.
Dit boek van Eelke Wielinga en Sjoerd Robijn levert een inspirerende bijdrage aan het begrijpen van wat zich in de praktijk ontwikkelt. In de eerste plaats omdat in hun visie op netwerken als levende organismen de energie die mensen erin ervaren heel concreet en wetenschappelijk gefundeerd wordt verklaard. Ten tweede, omdat zij een methodiek hebben ontwikkeld om met die energie te kunnen sturen in de praktijk van alledag. De spanwijdte van het grote verhaal en de concrete uitwerking naar wat je in je eigen omgeving kunt doen maakt dit boek bijzonder; het geeft je energie.
Ik vind het een aanrader voor iedereen die zich inzet voor een wereld die zij met een gerust hart aan volgende generaties kunnen doorgeven.'
– Herman Wijffels
