PGM Open Netwerk

De komende jaren blijft programmatisch werken aan belang toenemen. De rol van de opdrachtgever voor programma’s is daarbij heel belangrijk. Om goede keuzes aan het begin te kunnen maken, helpt het als een opdrachtgever vooraf weet waar hij of zij allemaal mee te maken gaat krijgen. In deze sessie gaan we hierover in gesprek aan de hand van het boek “Essentie van programmamanagement voor opdrachtgevers” dat is geschreven door Niels van Loon.
Steeds meer opgaven binnen onze inmiddels complexe maatschappij vragen om een aanpak waar programmatisch werken zich uitstekend voor leent. Waar projectmatig werken al steeds meer ingeburgerd raakt in organisaties, staat programmatisch werken pas aan het begin. Daarbij komt, hoe vanzelfsprekend ook, dat de keuzes die opdrachtgever en opdrachtnemer (programmamanager) samen voorbereiden, bespreken, maken en uitvoeren, enorm bepalend zijn voor het succes van het programma. Des te beter de keuzes aan het begin, des te beter de uitvoering. Klinkt simpel en dat is het ook.
Begin dit jaar heeft Niels van Loon daar een handzaam boek over geschreven – essentie van programmamanagement voor opdrachtgevers. Denkend vanuit wat opdrachtgevers nodig hebben, is dit geen vuistdik handboek rondom programmamanagement of programmatisch werken, maar een ‘to the point’ overzicht. Niels van Loon is programmamanager bij NOVAIM en heeft jarenlange ervaring in het leiden van programma's en het ondersteunen van organisaties bij programmatisch werken.
We nodigen jullie graag uit om mee te denken en te praten over dit mooie thema in deze netwerksessie!
In een korte introductie komen enkele belangrijke onderwerpen uit dit boek aan bod. Vooraf krijgen de deelnemers een korte enquête toegestuurd; de (anonieme) reacties worden meegenomen in de presentatie.
In een tweetal break-out rooms spreken we vervolgens met elkaar over twee onderwerpen: wat maakt iemand een ideale opdrachtgever? En wat zijn de onderwerpen die echt op tafel moeten komen in één van de eerste gesprekken tussen opdrachtgever en programmamanager?
Tot slot gaan we in op enkele actuele cases die worden ingebracht door de deelnemers. Iedereen die zich inschrijft, krijgt de vraag of ze anoniem hun eigen uitdaging met een opdrachtgever willen meegeven, in een vraag. Die komen in de sessie aan bod waarbij alle deelnemers hun verdiepende vragen en verrijkende gedachten kunnen meegeven.
Het gesprek met alle deelnemers wordt gefaciliteerd door Björn Prevaas van Good Work Company. Björn begeleidt mensen, teams en organisaties om met behulp van projecten en programma’s hun ambities te realiseren.
Björn en Niels zijn beide lid van het kernteam van PGM Open.
Datum | 08-06-2021 |
Prijs per persoon | € 15,-, excl. BTW |
Tijd | 18:30 - 20:30 uur |
Locatie | Online |
Spreker(s) | Niels van Loon en Björn Prevaas |

Een van de bouwstenen binnen programmamanagement is batenmanagement. Geen eenvoudig onderwerp. En bovendien een begrip waar nog wel eens wat weerstand tegen bestaat, met name in de publieke sector. Daar wordt eerder gesproken over effecten, operationele doelen of publieke waarde. Baten zijn positieve effecten van verandering, prestatieverbeteringen die bij moeten dragen aan het realiseren van de doelen van de organisatie. De inspanningen vanuit het programma zijn erop die baten tot stand te (helpen) brengen.
Bij het concretiseren van baten komen we op het terrein van de prestatieindicatoren. Coen de Bruijn schetst in zijn boek Key performance illusies een interessant beeld van het gebruik van Key Performance Indicatoren. Hij laat op een heldere manier zien wat er allemaal mis kan gaan bij het gebruiken van KPI’s. Niet om ze daarmee maar meteen bij het grofvuil te zetten, maar om je ogen te openen en je daarmee ook een aantal handreikingen te doen voor hoe je er op een betere manier mee kunt omgaan. Michiel van der Molen reikt in zijn boek Batenmanagement draait om mensen handvatten aan voor goed batenmanagement, maar toont zich geen fan van uitgebreide, door experts gemaakte, gedetailleerde batenmodellen.
Ook voor de programmamanager dus relevant om hier meer van te weten!
Wellicht herken je uit je eigen praktijk hoe lastig het kan zijn om de goede baten (lees: prestatieindicatoren, effecten, operationele doelen) te definiëren, hierop eigenaarschap te creëren en er vervolgens op te sturen? En mogelijk ervaar je ook de keerzijde van het werken met baten? Bijvoorbeeld dat de sturing erop afleidt van andere zaken die ook belangrijk zijn of ongewenste effecten over het hoofd doet zien.
In deze bijeenkomst gaan we in gesprek over deze thematiek. We hebben Michiel en Coen uitgenodigd die hun licht over deze en andere vraagstukken zullen laten schijnen:
- Coen de Bruijn is schrijver van onder meer Key performance illusies en werkzaam als Program Director Data & Analytics EMEA bij Nike
- Michiel van der Molen is schrijver van onder meer Batenmanagement draait om mensen en werkzaam als zelfstandig adviseur
Een snapshot uit hun beider boeken vind je hieronder.
We nodigen je uit je eigen vraagstukken in te brengen en met ons hierover in gesprek te gaan.
De bijeenkomst zal online plaatsvinden en start om 18:00 uur.
Coen de Bruijn:
Moeten we stoppen met het gebruik van KPI’s?
“Laat er dus geen misverstand over bestaan: ik vind niet dat we moeten stoppen met het gebruik van KPI’s. Prestatie-indicatoren hebben een functie in de huidige complexe, voortdurend veranderende wereld. Er zijn meer dan genoeg voorbeelden van situaties waarin prestatiemetingen mensen hebben geholpen om goed onderbouwde en op feiten gebaseerde beslissingen te nemen. (...)
Dat gezegd hebbende, denk ik wel dat we prestatiemetingen iets te ver hebben doorgevoerd. De toename van het aantal audits, verantwoordingsverslagen, reviews, controles, benchmarks, ratingsystemen et cetera, ging gepaard met en toename van het aantal dashboards, cijfers, metingen, indicatoren die om actie vragen, reacties, rapporten, PowerPoints, Excel-sheets - noem maar op.
Daar komt nog bij dat we veel te veel belang hechten aan deze indicatoren. We zijn veel te veel bezig de wereld te construeren en te meten, waardoor we steeds minder ruimte overlaten voor creativiteit, fouten maken en leren. De KPI’s die de gedragsmatige aspecten van prestaties meten, oversimplificeren vaak de complexiteit van menselijk gedrag, en KPI’s die objectiever geacht worden te zijn (zoals financiële KPI’s) zeggen niets over het waarom.
Dus wanneer KPI’s met een duidelijk doel worden gemaakt en terughoudend worden gebruikt, kunnen ze informatie geven over de actuele stand van zaken. Het is wel verstandig je voortdurend af te vragen of de KPI nog de juiste tool is en of het middel niet te veel een doel is geworden.
En ja, soms moet je je afvragen wat het ergste is wat er kan gebeuren als je ophoudt met het gebruik van een bepaalde KPI. Probeer de organisatie en haar klanten niet te zien als een wasmachine die via allerlei indicatoren kan worden gemonitord en gecontroleerd. Als je je daar ongemakkelijk bij voelt, kun je je beter afvragen wat je liever hebt: dat je je ongemakkelijk voelt maar wel steeds voorbereid bent op het onverwachte, of dat je je prima voelt omdat je in de waan verkeert dat je alles onder controle hebt.”
Michiel van der Molen:
Kun je planmatig veranderen?
“Bij de meeste veranderingen heb je te maken met verschillende partijen die verschillende belangen hebben. Al deze belanghebbenden zijn zelf verantwoordelijk voor hun optreden, en handelen op een manier die we niet kunnen voorspellen en niet kunnen beheersen. De dynamiek die ontstaat door de invloed van deze belanghebbenden is complex en onvoorspelbaar, en veranderingen lopen dan ook altijd anders dan je van tevoren hebt bedacht. Het heeft daarom geen zin om star vast te houden aan je plan: het gaat erom in onverwachte omstandigheden tijdig bij te sturen.”
De essentie van batenmanagement is voor Michiel het creëren van eigenaarschap van de baten. Gezamenlijke batenmodellering is een hulpmiddel om dit bateneigenaarschap te bevorderen. Uiteindelijk gaat het erom belanghebbenden te helpen zich samen te richten op waar het programma uiteindelijk om draait: de te realiseren effecten, de (financiële en/of niet-financiële) baten. Zodat je alle inspanningen erop kunt richten om die effecten te optimaliseren. Zeer relevant voor programmamanagers.
Datum | 28-09-2021 |
Prijs per persoon | € 15,-, excl. BTW |
Tijd | 18:00 - 20:00 uur |
Locatie | Online |
Spreker(s) | Coen de Bruijn en Michiel van der Molen |

Wil jij een event organiseren voor je programma dat echt bijdraagt aan je doelen? Of vraag je je af of een event iets bij kan dragen? Evenementen kunnen zorgen voor levendige netwerken tussen professionals en liefhebbers. Ze geven nieuwe betekenis en versnellen verandering. Pieter van Ree en Alzira Schaap - Strategie en Managementconsultancy bij RoyalHaskoningDHV - vertellen over hun lessen en ervaringen en gaan met jullie aan de slag op basis van de door hen ontwikkelde ‘Eventwijzer’.
Steeds vaker worden events ingezet om programmadoelen te ondersteunen. Dat kan een festival zijn, een jaarlijks congres, een themajaar of een expositie. Het gaat om feestjes die bewustwording creëren en gedrag beïnvloeden. Ze zijn geen doel op zich, maar wel een belangrijk instrument binnen je programma.
Events worden soms nog als een ‘stukje communicatie’ beschouwd en als een duur feestje. Het valt niet mee om als programmamanager de handen op elkaar te krijgen voor evenementen en deze zó te ontwerpen dat ze een spoor trekken in het bereiken van programmadoelen. Maar het kan wel en het levert veel op.
Pieter van Ree en zijn collega’s hebben ervaring en kennis met evenementen voor programma’s gebundeld in de ‘Eventwijzer’. De Eventwijzer reikt een eenvoudig schema aan voor het bedenken en uitvoeren van events die een blijvende impact hebben. Tijdens deze netwerkbijeenkomst nemen Pieter en Alzira jullie mee in de lessen van o.a. Nijmegen Green Capital, Twente Ondersteboven en Duurzame Dinsdag. We delen lessen over de ontwikkeling van een inspirerend event (congres, themajaar, festival, excursie e.d.) dat meer is dan een feestje en we gaan aan de slag met een canvas om evenementen te ontwerpen vanuit de beoogde maatschappelijke legacy. Daarbij staan de volgende vragen centraal:
• Hoe organiseer je een event met maatschappelijk legacy?
• Hoe bereik je met het event je programmadoelen?
• Hoe kun je het canvas uit de Eventwijzer gebruiken?
De bijeenkomst zal online plaatsvinden en start om 15:00 uur.
Datum | 29-09-2021 |
Prijs per persoon | € 15,-, excl. BTW |
Tijd | 15:00 - 17:00 uur |
Locatie | Online |
Spreker(s) | Pieter van Ree, Elzira Schaap, Veerle Smit en Doora Millenaar |

We zijn het er allemaal over eens: communicatie is belangrijk en als we maar goed communiceren komt alles goed. In veel programma’s loopt de communicatie gestroomlijnd. Maar in sommige programma’s gaat het minder soepel. Hoe komt dit? Is dat de complexiteit van een programma? De hectiek? Niet de juiste mensen aan boord? Is de communicatie niet goed georganiseerd? Of begrijpen programmamanagement en communicatieprofessionals elkaar niet goed genoeg?
Christianne Colaris en Tessa Evers interviewden programmamanagers en communicatieprofessionals om inzicht te krijgen in waarom het in het ene programma wel goed gaat en bij het andere niet. In deze sessie delen zij hun bevindingen over hoe programmamanagers en communicatieprofessionals de rol, positie en het functioneren van communicatie in hun programma ervaren. Hoe beide expertises aankijken tegen programmacommunicatie en wat hun tips en valkuilen zijn. En wat volgens de respondenten het ideale profiel is van een communicatieprofessional voor een programma. En dat van een programmamanager.
Vind je het leuk om tijdens deze sessie jouw vraagstukken op het gebied van programmacommunicatie te delen en hier samen de leerpunten en tips uit te halen? Neem contact op met
Christianne Colaris en Tessa Evers zijn ervaren communicatieprofessionals in programma’s bij o.a. het Ministerie van Binnenlandse Zaken, TenneT, Kadaster en de gemeente Amsterdam. Ze bundelen nu hun kennis en ervaring in Matters & Co. Matters & Co helpt programmateams en communicatieprofessionals te communiceren in en over programma’s.
Deze bijeenkomst zal plaatsvinden in Amersfoort, op het kantoor van TwynstraGudde, Oliemolenhof 14a. Ontvangst vanaf 17.30 uur, inclusief een broodje en een drankje. Start om 18.00 uur en einde rond 20.30 uur.
Datum | 13-10-2021 |
Prijs per persoon | € 30,-, excl. BTW |
Tijd | 18:00 - 20:30 uur (broodje vanaf 17:30) |
Catering | Broodjes |
Locatie | Twynstra Gudde, Oliemolenhof 14A, Amersfoort |
Spreker(s) | Christianne Colaris en Tessa Evers |
Organisatie | Matters & Co |

De rol van de programmasecretaris wordt vaak te weinig in het licht gezet. Hij of zij heeft echter een belangrijke verbindende rol in een programma en is vaak de rechter én linkerhand van de programmamanager. Een goede programmasecretaris voegt daarom veel toe aan de slagkracht van een programmateam.
In deze netwerkbijeenkomst komen ervaren programmasecretarissen en programmamanagers aan het woord. Ervaringen worden gedeeld en ook komt aan de orde wat het profiel van een goede programmasecretaris is.
In deze bijeenkomst worden bijdragen geleverd door:
- Paul Lafort, programmasecretaris bij de gemeente Nissewaard
- Carl Paauwe, programmamanager klimaatadaptatie van het Hoogheemraadschap Delfland
- Anne-Beth Broeders, Signaal, trainingsbureau voor ondersteuners
De bijeenkomst vindt plaats in Amersfoort, op het kantoor van TwynstraGudde, Oliemolenhof 14a. Ontvangst vanaf 17.30 uur, inclusief een broodje en een drankje. Start om 18.00 uur en einde rond 20.30 uur.
Datum | 01-11-2021 |
Prijs per persoon | € 30,-, excl. BTW |
Tijd | 18:00 - 20:30 uur (broodje vanaf 17:30) |
Catering | Broodjes |
Locatie | Twynstra Gudde, Oliemolenhof 14A, Amersfoort |

Op 1 juli 2022 treedt de Omgevingswet in werking. Eén van de kerninstrumenten voor de uitvoering van de Omgevingswet voor gemeenten, is het programma. Nadat gemeenten zich in eerste instantie vooral op de Omgevingsvisie en het Omgevingsplan hebben gericht, ontstaan steeds vaker vragen over dit programma. Vragen die vooral volgen uit het feit dat het programma vormvrij en in veel gevallen onverplicht is. Gemeenten kunnen het op eigen initiatief inzetten en naar eigen behoefte richten en inrichten. Dit roept de vraag op wat een programma in de zin van de Omgevingswet anders maakt dan de programma's zoals we die al kennen bij gemeenten.
In deze bijeenkomst verkennen we daarom gezamenlijk deze vraag. En gaan we daarnaast in op wat dit van gemeenten vraagt qua kennis, vaardigheden en instrumentarium. We gaan hiervoor dieper in op een aantal voorbeelden van programma's uit de praktijk, waaronder een programma van de gemeente Amsterdam. Hiernaast is ruimte voor nog een casus. Heeft u dus als gemeente een start gemaakt met een programma en vindt u het interessant om dit in te brengen en te bespreken, laat het ons dan weten via
We hebben besloten deze bijeenkomst Online te laten plaatsvinden. We starten om 18.30 uur en eindigen rond 20.00 uur.
Datum | 25-11-2021 |
Prijs per persoon | € 15,-, excl. BTW |
Tijd | 18:30 - 20:00 uur |
Locatie | Online |
Spreker(s) | Arjan Raatgever, Bouke Nederhof en Arjan Loesink |
Organisatie | TwynstraGudde |

De provincie Zuid-Holland is bezig om de organisatie in te richten naar opgavegericht werken. Onderdeel van de verandering is om professionele teams te vormen die fungeren als 'thuisbasis': een plek waar de professie en de mensen in het team richting geven aan hun eigen ontwikkeling, ten dienste van een professionele aanpak van verschillende opgaven. Voor de professies 'proces- en programmamanagement' wordt een professioneel team opgericht van zo'n 37 personen. In de aanloop hier naartoe heeft Provincie ZH met hulp van APPM en de 'critical incidents' methodiek, zich met een aantal collega's gebogen over wat een professionele 'norm' is voor programmamanagement. Het antwoord op de vraag... 'wat vinden we goed programmawerk?'.
Met de critical incidents-methode hebben collega's elkaar bevraagd naar praktijkervaringen die cruciaal waren voor de aanpak; waar ze als programmamanager het verschil hebben gemaakt - of dat konden maken, maar niet hebben gedaan. Daar zijn een paar rode draden uit gehaald, geabstraheerd en dat heeft geleid tot 5 professionele dilemma's en 'normen' voor goed programmawerk. De reacties van de eigen collega's zijn erg positief. Vooral de herkenbaarheid van de dilemma's – gehaald uit de levensechte praktijk - wordt erg gewaardeerd. Het professionele team gebruikt dit in haar ontwikkeling en wil dit nog verder verrijken met praktijkervaringen voor een volgende versie.
In deze netwerkbijeenkomst gaan we in op de 5 dilemma's en bevragen we de deelnemers – met gebruik van de methodiek – naar vergelijkbare of nieuwe dilemma's die ons helpen te bepalen wat 'goed programmawerk' is.
We hebben besloten deze bijeenkomst online te laten plaatsvinden. We starten om 16.00 uur en eindigen rond 18.00 uur.
Datum | 20-01-2022 |
Prijs per persoon | € 15,-, excl. BTW |
Tijd | 16:00 - 18:00 uur |
Locatie | Online |
Spreker(s) | Hans Bor en Martijn Frijters |
Organisatie | Provincie Zuid Holland / APPM |

We zien het de laatste jaren steeds vaker als aparte discipline binnen programma's: programmabeheersing. Ook risicomanagement wordt regelmatig als dé oplossing voor een programma zonder verrassingen genoemd. Maar wat draagt dit nu echt bij aan de realisatie van je doelstellingen? Wat is het eigenlijk en waar begin je? Hoe geef je programmabeheersing en risicomanagement vorm op zo'n manier dat het echt bijdraagt aan de realisatie van je programma, in plaats van dat het alleen maar administratieve ballast veroorzaakt?
Aan de hand van deze vragen nemen Fianne Lindenaar en Janneke van de Kuilen-Hazeleger van TwynstraGudde je mee in hun ervaringen met grote (ruimtelijke) programma's zoals Ruimte voor de Rivier, Vrachtwagenheffing en het Hoogwaterbeschermingsprogramma. Het is een vakgebied dat nog lang niet is uit ontwikkeld en we gaan dan ook graag met jullie in gesprek over jullie ervaringen, (voor)oordelen over programmabeheersing en het verschil tussen project- en programmabeheersing. We kijken uit naar een interactieve bijeenkomst waar het gesprek met elkaar centraal zal staan.
Deze bijeenkomst vindt plaats op het kantoor van TwynstraGudde (Amersfoort). Inloop is vanaf 17:30 uur. Wij zorgen voor een lichte maaltijd in de vorm van broodjes en salade.
Datum | 16-05-2022 |
Prijs per persoon | € 30,-, excl. BTW |
Tijd | 18:00 - 20:30 uur (broodje vanaf 17:30) |
Catering | Broodjes |
Locatie | TwynstraGudde, Oliemolenhof 14A, Amersfoort |
Spreker(s) | Fianne Lindenaar en Janneke van de Kuilen-Hazeleger |

Ben jij minder succesvol dan je zou kunnen zijn en presteert jouw programma(team) minder goed dan mogelijk zou zijn ondanks jouw inzet en talent? Grote kans dat je je vooral richt op de bovenstroom en minder oog hebt voor de onderstroom. In de bovenstroom gaat het over de optimale inzet van alle beschikbare middelen. In de onderstroom gaat het over verbindingen van alles wat bij je programma en organisatie hoort. Maar hoe doe je dat?
In deze workshop gaan we systemisch aan de slag. Ietze Oostinga, programmamanager bij de gemeente Apeldoorn en tot master opgeleid in systemisch werken aan het Bert Hellingerinstituut in Groningen, helpt ons om met een andere bril naar je programmavraagstuk te kijken. Het gaat dan bijvoorbeeld over de plek die jij als programmamanager inneemt en ook die van je opdrachtgever of de (afwezigheid van) balans tussen geven en nemen. Hij sluit daarbij aan bij het boek Onderstroommanagement van Jan ter Bogt en Siets Bakker.
De workshop is vooral praktisch. Jouw casus staat centraal en je leert andere vragen te stellen dan die je 'normaal' stelt. Bijvoorbeeld aan wie of wat moet je ontrouw zijn als je dit vraagstuk oplost. Het biedt geen 'quick-wins' maar wel een andere kijk. Je ontdekt dat 'what you don't see is what you get'.
Deze bijeenkomst vindt plaats op 31 mei van 18:00 - 20:30 uur op het kantoor van TwynstraGudde (Amersfoort). Inloop is vanaf 17.30 uur. Wij zorgen voor een lichte maaltijd in de vorm van broodjes en salade
Datum | 31-05-2022 |
Prijs per persoon | € 30,-, excl. BTW |
Tijd | 18:00 - 20:30 uur (broodje vanaf 17:30) |
Locatie | TwynstraGudde, Oliemolenhof 14A, Amersfoort |
Spreker(s) | Ietze Oostinga |

Er bestaan verschillende methodes van design thinking, maar de rode draad is dat design thinking gaat over:
- Het goed begrijpen van een vraagstuk waarbij zowel naar de gebruiker als het systeem wordt gekeken.
- Het ontwikkelen van andere manieren van kijken en vernieuwende oplossingsrichtingen.
- Het testen (van aannames/vraagstellingen/product/dienst/interventie) om daarvan te leren en het eindresultaat te verbeteren.
Wat kunnen de vakgebieden programmamanagement en design thinking elkaar bieden? Iris van Genuchten en Oukje van Merle van het social design team van TwynstraGudde schreven er vijf hypotheses over lees hier de blog. Het ontwikkelen, testen en verbeteren van deze hypotheses doen ze graag samen met jullie (programmamanagers). Tijdens deze sessie gaan we aan de slag met welke kansen en uitdagingen er zijn met als doel de samenwerking tussen de vakgebieden verder te brengen. Ontwikkel mee tijdens deze netwerkbijeenkomst!
Is design thinking nieuw voor je? Hieronder lees je er meer over:
- https://www.twynstragudde.nl/inzichten/design-thinking-meets-programmamanagement-maar-in-welke-vorm
- Wat kan een programmamanager leren van een ontwerper? (twynstragudde.nl)
- Social design (twynstragudde.nl)
Deze bijeenkomst vindt plaats op 29 juni van 15:00 - 17:00 uur op het kantoor van TwynstraGudde (Amersfoort). Inloop is vanaf 14:45 uur. Na afloop is er een borrel.
Datum | 29-06-2022 |
Prijs per persoon | € 30,-, excl. BTW |
Tijd | 15:00 - 17:00 uur |
Catering | Koffie, thee, aansluitende een borrel vanaf 17 uur |
Locatie | Twynstra Gudde, Oliemolenhof 14A, Amersfoort |
Spreker(s) | Iris van Genuchten en Oukje van Merle |
Organisatie | TwynstraGudde |